Ngaji, Kang Tanpa Ana Ajine

Ada orang-orang yang sholat tak pernah lewat, ngajinya lancar, statusnya penuh ayat.
Setiap hari bicara tentang agama dan ketakwaan, tapi lisan tak sejalan dengan ajaran-Nya.
Setiap kali berbicara, yang keluar hanya dusta dan curiga.
Lisannya bukan melantunkan doa, tapi menebar prasangka buruk.
Jarinya bukan sibuk menulis dzikir, tapi menyebarkan fitnah dan kebencian.

Lucunya, mereka bukan orang bodoh.
Bukan pula anak kemarin sore.
Sebagian bahkan alumnus universitas tua, pernah duduk di kursi pejabat, mengaku “ahli” ini dan itu.
Gelar sarjananya bukan sembarangan. Tak semua orang bisa menggapainya.
Tapi perilakunya... seperti orang yang tak pernah lulus dari pelajaran pertama agama: sopan santun, budi pekerti dan welas asih.

Aku jadi ingat dawuh simbah dulu:

“Wong angèl didandani kuwi dudu sing durung ngaji, nanging sing wis ngaji lan rumangsa paling ngerti.”

Ngaji, tapi tanpa ana ajine—tak punya harga diri sebagai orang alim.
Tahu dalil, tapi tak mampu menjadi penyejuk hati.
Rajin ibadah, tapi tak sanggup meneduhkan pikiran yang goyah.

Apa gunanya hafal surah panjang,
kalau tak bisa menahan lidah dari menyakiti?

Apa gunanya menyebut nama Allah berkali-kali,
kalau hatinya tak pernah belajar husnudzon?

Iba sekali hati ini, waktumu sudah sia-sia,

Sholat dan dzikir mu mung selawe menit,
sisa wektu mu isiné nyenyamah lan nyalahké liyan?
(Sisa waktunya diisi dengan menghina dan menistakan saudaranya?)

Agama itu bukan sekadar ritual dan kata-kata mutiara.
Ia harus menjelma jadi laku dan perilaku.
Karena, kata para leluhur:

Ngèlmu iku kalakone kanthi laku.

Bukan laku gaya, kang semuci suci.
Tapi laku yang pelan, dalam, menyerap ke lubuk hati.
Laku yang membuatmu menahan jari dari mencaci.
Laku yang membuatmu malu menyebut orang lain sesat, hanya karena beda pendapat.

Kadang aku membayangkan...
mungkin Gusti Allah juga sedih.
Melihat ke Agung-an Nama-Nya dipakai untuk menyebar kebencian.
Menyaksikan Kemulia-an Ilmu-Nya dipakai untuk membanggakan diri, dan tinggi hati.

Dan aku pun hanya bisa berdoa dalam keheningan:
semoga hatiku tak sekeras mereka.
Semoga aku tak tergoda menjadi orang yang merasa paling benar,
lalu menutup telinga dari siapa pun yang berbeda.

Sebab aku tahu,
agama yang benar…
adalah yang menjadikan kita lebih rendah hati, lebih tenang, lebih lembut.
Bukan lebih galak, lebih sinis, lebih sibuk menunjuk-nunjuk.

Kalau tulisan ini kau anggap sebagai sindiran,
mungkin memang itu maksudnya.
Tapi jika kau bisa merenunginya,
maka mungkin kau akan tahu:
yang disindir pertama kali adalah diriku sendiri.

 

Memulai Langkah Kecil

:) SERU!!! itu yang saya rasakan saat memulai bisnis ini. Usaha jadi pedagang Beras, prend.
Setelah mencari-cari ide, enaknya ngapain ya disamping jadi tukang 'ngakali' komputer,
supaya komputer teh jadi pinter(asal tahu saja ya, komputer itu tahunya kan cuma Yes or No doang bro/sis).
Akhirnya dapat bisikan untuk mencoba dagang beras (maklum orang jawa dikit-2 wisik, biarin lah kuping-2ku sendiri; hati-2ku sendiri; Iya tho? heheheh)
Mencoba nanam cabai (gagal), pengen punya peternakan kambing dan sapi (belum kesampaian, doa'in ya).
Akhirnya ya, kita coba jualan beras... (kalo nggak laku bisa aku masak sendiri buat 2 tahun cukup hehehe).
Dari 5 calon pelanggan yang aku tawari:
- 3 pelanggan merespon dengan sangat baik (2 langsung order, satu pending minggu depan baru order; Alhamdu... lillah...).
- 1 Calon Pelanggan menolak dengan halus karena sudah 5 tahun punya supplier (gak enak sama supplier-nya).
- 1 Calon Pelanggan ..... hmmmm...
inilah SERU-nya bro/sis, calon pelanggan yang terakhir ini. Saya ini kan ibarat bayi sedang brojol dari rahim, mata juga masih merem.
Jadi nggak tahu dan kurang info, maka dengan percaya diri saya menawarkan dagangan saya. Karena setahu saya, istri-nya punya usaha catering, sementara beliau-nya (suaminya) bekerja di sebuah BUMN ternama (yang sering byar pet dan katanya rugiiii terus itu loh, giliran laporan keuangan bilangnya RUGI, giliran bagi-2 bonus gak itungan dehhh... sampai lupa kalo sedang RUGI).
Ternyata oh ternyata.... beliaunya juga Pedagang B-E-R-A-S. Hehehehe... engggg ingggg engggg!!!!
Dengan wajah yang jutek, ketuss dan dingin (mungkin masih pagi kali ya jadi kedinginan) dia bilang "Yeee... kirain mau beli beras, si ini si itu beli beras dari saya"(sambil nunjuk rumah tetangga).
MALU???? Nggak saya tidak malu, saya cuek saja dan bahkan saya tawarkan kerjasama saja sekalian jika nanti stock saya kosong saya mau ambil dari-nya (ssstttt.... sekedar basa basi, males kerjasama bareng orang jutek bro/sis).
Akhirul kalam wabillahi taufik wal hidayah... wassalamualaikum wr wb (kamu kira kotbah jumat apa? kenapa nggak sekalian pake duduk diantara dua kotbah ceritanya.)

Kembang Api

Warti lagi judeg. Amerga ditakoni wae dening Ardi, anak-e lanang ontang-anting kang lagi umur udakara limang taunan kuwi.
“Mak, Bapak sesuk yen bakda bakal teka yo Mak?”
“Iya le… Bapak suk mben teka.” Wangsulane kepeksa goroh kanggo ngayem-ayemi atine Ardi.
“Asyikkk…. Aku suk malem bakda iso dolanan kembang api karo Bapak, kaya Mbak Ade karo Mas Riyan yo Mak?” tembunge sajak seneng banget, bayangne; ndah neya seneng-e atine mengko iso dolanan kembang api karo Bapak-e, kaya sedulur-sedulur misanane yen angger wayah bakda idul fitri mesti pada ketunggonan dening wong tuwane sowang-sowang.
Warti ora wangsulan, mung manthuk karo ngunjukne katok kolor-e Ardi sing rada mlorod. Banjur ngarasi pipine Ardi sing pating plenthu kaya bakpao kuwi. Mripate mbrabak mbrebes mili, atine keranta-ranta merga ora ngerti apa sing lanang bakal bali tilik anak bojone maneh apa ora.
Biyen patang tahun kepungkur, sing lanang minggat saka ngomah merga ditundung dening mertuwane lanang, yo bapak-e Warti. Nalika semana Ardi isih umur sangang sasinan. Wartono sing rumangsa ketonyok atine merga diunek-unekake dening mertuwane lanang banjur minggat ninggal anak ninggal bojo, lunga mbuh menyang endhi juntrunge ora ana sing weruh, lan ora nate kirim-kirim kabar engga saiki.
“Wong lanang kok mung klular-klulur, saben dina gaweyan mung mangan-turu-mangan-turu wae! Anak bojo rak diopeni, sembarang dengah kari nyadong. Mbok macul-macul apa resik-resik kebon kana rak yo iso. Ngertiya yen biyen kowe mung arep dadi panji klantung, Sarjana rak gableg gaweyan! Rak bakal Warti tak wenehne kowe! Rak sembada karo umuk-mu biyen, jarene anak-e wong sugih blegedhu,anak pejabat, kajen kerinan. Preett… Endhi buktine?! Dapurmu rak gableg apa-apa, anak bojo ben dino sing nyandangi sing makani kok isih aku! Malah kowe barang yo melu mangan ngising gur trima nunut! Rai-mu rai gedeg, rak dhuwe isin! Wes kana minggata wae, timbang nyepet-nyepeti mataku!”
Di uring-uring kaya mengkana, Wartono banjur ringkes-ringkes sandangane. Banjur lunga minggat mbuh ning ngendi parane. Ora maelu karo Warti sing nangis mingseg-mingseg karo gendolan tangane.
“Kang… aku melu. Aku melu kowe!”  tangise karo lenden gawangan kori omah nalika Wartono nyegat colt ing pinggir ratan.
“Wes menenga kowe War! Nek arep melu dadi kere tretekan turut-turut dalan yo kana melua minggat sisan. Lanangan kaya mengkana dapurane wae mbok gendoli barang. Biyen wes tak tuturi rena-rena rak tau mbok gugu omonganku. Nek manut karo karepe Buapak-a-mu iki, biyen rak kowe wes dirabi karo lurah Karno. Uripmu mulya kajen kerinan!” Warti malah katut oleh srengen saka Bapak-ne.
Tinimbang ndedawa perkara, Warti banjur pilih mlebu kamar baleni nyusoni anak-e lanang. Senajan atine isih sedih ditinggal sing lanang, eluhe pating dlewer nelesi bantal. Atine disabar-sabarake lan ditatag-tatagne kanggo ngadepi dina-dina sak-banjure.
Lan ora krasa, gilir gumantine wektu sing muyer seser kaya kitiran iki. Saiki wes ganep telung pasa telung bakda, Wartono ora bali-bali ngêndhangi dhewekne; kaya lagu dangdut Bang Toyib-e Ade Irma, sing ‘… tiga kali lebaran tiga kali puasa abang nggak pulang-pulang…’ Warti kaya dielingne maneh dening pitakon saka anak-e lanang “Mak, Bapak sesuk yen bakda bakal teka yo Mak?” pitakonan lumrah ning kaya ngungrah-ngungrah rasa pangrasa ing atine kang wes meh kesirep lan kegiles dening puteraning wektu kang lumaku.
Ning watak kaya Warti kuwi patut diacungi jempol, ora gur jempol siji wae. Jempol loro patut diacungake, nek perlu jempol papat karo jempol sikil sisan. Senajan dhuwe rupa ayu, lan kathik awak yo isih sedet padet ora kalah karo prawan-prawan ning ndesane, nanging atine ora banjur goreh pengen golek gantine Wartono. Senajan sak-umpama gelema, sing antri ora ana entek-entek-e. Wiwit saka Lurah, Carik, lan Kamituwa gelem yen mung ngrabi Warti. Durung sing Duda Kamdi sing juragan Sapi, lan uga nom-noman PNS lan Guru-guru sing pada makarya ing sak kiwa tengen desane Warti. Kabeh padha antri, arep ngrabi Warti. Ning atine Warti ora sulap dening kuwi kabeh, isih tetep nganti-anti baline Wartono, guru lakine sing banget ditresnani kuwi.
“Mak… Bapak tekane kapan?” Pitakone Ardi nalika Warti lagi ibut nguleg bumbu opor kanggo kanca  kupat lan lontong sesuk esuk.
“Iki aku diwenehi Pak dhe kaos karo kathok Mak. Ana gambare mobil sedan. Apik yo Mak?”
“Di paringi” ujar-e Warti mbasakake anak-e.
“Eh iyoo di paring Pak Dhe.”
“Iyoo apik banget. Kana disinggahne njero lemari, gen ora reged.” Ujare.
Ning sing dikongkon ora banjur sumingkir, malah neruske kojah-e.
“Aku mau yo digawakne Kembang Api karo Mbak Ade. Ning Aku emoh Mak, kan mengko digawakne karo Bapak yo Mak.. yo..”
“Heekh ehk… wes kana dolanan karo Mbak Ade lan Mas Riyan dhisik. Emak tak ngrampungne gawe masakan kanggo sesuk.”
“Iyoo Mak.” Ardi banjur mlayu nyusul sedulur-sedulur misanane kang lagi pada teka saka Jakarta lan Surabaya. Ninggali Warti sing wiwit ibut ngelapi mripat-e kang wiwit kekembeng banyu eluh, ora merga kena uwab brambang sing lagi dirajang, ning merga kena uwab saka njero atine sing kerajang-rajang, trenyuh nyawang anak-e sing tansah ngarep-ngarep tekane Bapak-e.
“Ah… kok yo kebangeten to Gusti nasib awak niki. Dhuwe bojo wae kok yo ninggal anak ninggal bojo nyah mana-nyah mene ora tau ana kabar-e babar pisan. Ah… coba biyen aku manut karo kandane Bapak, apa yo bakal kelakon nasibku kaya ngene iki.” Pangresulane ing jero atine.
“Lhoo kenapa Dek, kok nangis.” Tanpa kinawruhan dening Warti, ujug-ujug Mbakyune ipe wes ngadeg ing sanding-e.
“Eh… Mbak Yun. Mboten-mboten napa kok Mbak. Niki napa kenging uwab brambang.” Tembunge goroh karo ngelapi mripate nganggo lengen kaos-e.
“Oalah…. Nganggo nggeget korek jress Dek. Jarene iso ngilangi perih ing mata.”
“Ah… napa nggih tho Mbak.”
“He he…. Jarene. Wes kene tak ewangi.”
Wong loro banjur lungguh ngadepi tampah wadah brambang lan baskom cilik isi banyu kanggo wadah brambang sing wes dikoceki.
 “Anu.. sapa? Bapak-e Ardi sesuk sida teka mrene yo Dek? Mau kok Ardi crita jare sesuk arep dolanan Mbang Api karo Bapak-e.” Mbakyune ipe bukani rembug sinambi uwal-uwil ngoceki brambang. Ali-ali lan gelang emas-e pating clorot kena sorot srengenge sing mlipir-mlipir nembus liwat bolongan-bolongan gentheng sing kurang rapet.
Warti sumendhal atine.  “Ah… duka nggih Mbak. Niku lak kula naming ngayem-ayemi Ardi kemawon. “
“Oh… alah. Sepurane yo dek, tak kira nek pancen iya teka temenan aku melu seneng.” Tembunge api-api. Warti meneng wae.
“Ma.. ma.. ayo main ke pantai.. ayoo ma.. wes ditunggu karo Papa diluar.” 
“Bentar, mama gek bantu Bulik Warti masak ngene lho.”
“Sampun Mbak ditilar mawon mboten napa-napa. Kersane kula rampungne tiyambak.”  Tembunge Warti nalika Mbakyune ipe digeret-geret dening anak-anak-e arep diajak mlaku-mlaku.
“Eh… alah arek-arek iki. Wong gek kangen-kangenan karo Bulik Warti kok ya diganggu wae. Tak tinggal dhisik yo Dek… wes jan bocah-bocah.”
“Nggih mboten napa-napa Mbakyu…” Warti mesem banjur neruske anggone ngoceki brambang.
--- QAP ---
Bubar buka pasa ing dina pungkasan, kabeh anak putu-ne Mbah Sarman pada kumpul ing ruang tamu. Kabeh pada gayeng crita ngalor ngidul, sinambi ngrahabi pacitan lan wedang. Suara takbiran wiwit kepungru saut-sautan saka langgar lan mesjid ing sak kiwa tengene desa. Nanging Warti ora melu awor kumpul karo sedulur-sedulur-e kuwi, dhewekne malah ribut korah-korah ing pawon.
Ardi sing sakawit dholanan karo sedulur-sedulur misanane banjur memburi goleki Simbokne. Mbuh apa sing ana ing pikirane bocah sak-mana kuwi. Mbok menawa dhewekne wiwit mikir yo gene kabeh pada kumpul lan guyon ing ngarepan, kok Simbokne malah ora katon.
“Mak… Mak… Mak kenapa kok malah ana kene?”
Warti ora semaur, mung ngulatke anak-e lanang sak keplasan. Banjur nerusake anggone korah-korah piring lan gelas sisa ajang mangan buka wong sak omah mau.
“Ayooo Mak… Ayoo ing ngarepan wae. Lungguh ngarepan karo ngenteni Bapak Mak.” Ardi wiwit ngrengek-ngrengek karo gondeli pundak-e. Atine Warti suwe-suwe ora mentala karo anak-e lanang kuwi.
“Yoo nggo sek. Emak tak ngrampungne isah-isah sek yo cah bagus.” Wangsulane karo mesem nyawang anak-e.
“Wes kana, emak dienteni ing ngarepan. Mengko disusul yen wes rampung.”

Bubar korah-korah, Warti netepi janji-ne. Nyusul Ardi sing lagi pada dolanan ing ngarep omah karo nonton pawai takbiran. Ning anggone nyusul mlipir lewat iringan omah, sengaja nyimpangi sing lagi pada jagongan ing ruang tamu. Atine ora kuat nyawang kabeh sedulur-sedulure sing dikanteni dening anak bojone, sedeng dhewekne mung saderma ijen karo anak-e lanang. Gek sak suwene iki mung dadi sanggan-e wong tuwa. Rasane jiann ora kuwat temenan. Isin, wirang, lan mbuh kepiye maneh rasane campur wor suh ing njero atine.
Tekan ngarep omah, Warti banjur lungguh lincak ing ngisor wit nangka. Sengaja milih lungguh ing kana, merga sak liyane isa ngawasne bocah-bocah uga panggonane rada nyisih lan kaling-kalingan ayang-ayang godong wit nangka. Yen kanggone sing ora kulina, ora ngira yen ana wong sing lagi lungguh ing panggonan kuwi. Ning ora kanggone Ardi, senajan kanca-kancane ora graita yen ana sing ngawasne. Ardi wes pana yen Emak-e lagi lungguh ing lincak ngisor wit nangka kuwi, sebab merga ing papan kuwi saben-saben Ardi karo Emak-e tansah lungguh ngenteni Bapak-e teka.
Wengi sang saya dalu, bocah-bocah sing pada dolanan siji mbaka siji wiwit pada ngantuk lan mapan turu. Semana uga Ardi uga banjur nyusul Emak-e ing ngisor wit nangka.
“Wes ngantuk cah bagus?” pitakone Warti nalika Ardi wis cedak karo panggonane lungguh.
“Iyo Mak.” Saure karo ngapyuk.
“Bobok kamar yoo… “ Warti ngrangkul anak-e banjur dibopong diunggahne ing pangkone sinambi diarasi pipine.
“Emoh… Aku arep ngenteni Bapak sik.”
Atine dadi ngendelong maneh, krunggu wangsulane Ardi. Rumangsane anak-e lanang wes keslimur, jebul ora. Bocah lanang cilik kuwi isih ngarep-arep tekane Bapak-e kaya sing dikandhakake dening Warti. Ah… rasa dosa ngebaki dadane, dosa wis kumawani goroh marang anak-e lanang sing banget ditresnani kuwi. Lan rasa kuwi ora isa diampet maneh saknalika tangis-e ambrol.
“Mak… nyang apa emak kok nangis Mak?”
“Ora.. ora apa-apa le.”
“Emak sedih yo Bapak kok durung teka-teka. Aku yo sedih Mak… nyang ngapa Bapak kok suwiii… gak mrene-mrene.”
Tangise Warti sangsaya mingseg-mingseg. Sakwetara kuwi takbiran ing Mesjid wiwit diganti dening swara takbir saka kaset. Pertanda yen wengine wis ngancik wayah tengah wengi, paling ora saiki wes jam sepuluh punjul. Ardi sing wiwit liyer-liyer ing pangkone Warti banjur digendong, digawa mlebu omah.
Esuk umun-umun kabeh wong sak omah wes pada umyeg, tata siap-siap kanggo soal ied. Ana sing ribut ngedusi anak-anak-e, ana sing ngeneng-eneng anake sing nangis merga isih ngantuk lan wegah tangi. Semana uga Warti uga wes ribut adang lan ngangeti olah-olahan kanggo sogatan mangan mengko nek pada bali saka sholat ied.
Rampung anggone cepak-cepak ing meja dahar, Warti banjur nggugah anake lanang
“Le, cah bagus. Tangi yoo… pakpung terus menyang mesjid.” Alon anggone nggugah karo ngelus-elus gegere supaya bocahe ora kaget.
Sing digugah banjur kruget-kruget, ngolet, banjur ngelek-e mripate.
“Bapak wes teka Mak?”
Warti unjal abegan landung, “Durung Le… isih ning ndalan, kena macet ing dalan mbok menawa. Wes pakpung wae sek yo.”
Wong loro banjur klunuh-klunuh, runtung-runtung metu saka kamar banjur adus ing padusan mburi omah.
Bubar sungkem-sungkeman, lan ngapura ing apuranan. Keluargane Warti banjur kembul bojana andra wina, ngrahabi sogatan lan masakan sing mirasa. Ana lontong opor, kupat, trancam kacang lan sak panunggale. Nalika lagi nedeng-nedenge pada mangan rame-rame, katon ing latar ngarep ana sedan Honda jazz ireng tleser-tleser mlebu karangan omah.
“Lho kae sapa yo, ana tamu teka.” Aloke Mbah Prawira sing weruh dhisik dhewe anane tamu sing teka.
Sak wis-e markir sedan ing panggonan kang eyub, sing nunggang sedan banjur mudun karo nyangking tas kresek lan rangsel ing pundak-e. Sajak-e priya umur-umuran udakara telung puluhan, nganggo kaca mata ireng, kaosan oblong werna biru, clana jeans. Rambute rada gondrong rada awut-awutan.
“Kula nuwun. Assalamualaikum.”
“Walaikum salam, sinten nggih?” Warti nyelehake piring isi lontong kang lagi arep dicori duduh lontong, terus bagekake tamu kasebut.
Tamu kasebut nyelehake gawane ing jogan, banjur mbukak kacamatane, tangane di daplangake karo ngumbah esem-e marang Warti.
“Masya Allah…. Kang Warta…..” Warti gapyuk sing lanang banjur nangis sesengukan ing dadane sing lanang kang banjur ngruket sing lanang lan diarasi bola-bali tanpa wigah-wigih lan lali yen lagi dadi tontongan wong sak omah.
“Iyooo iki aku wong ayu….”
“Ardi… Ardi endi? Le… Ardi.. Ardi iki Bapak. Bapakmu teka le..” Warti nyeluki anak-e lanang. Ardi mara sajak wedi-wedi lan bingung nyawang wong lanang rambut gondrong sing digandeng dening Emak-e.
“Ardi… Iki Bapak Nak. Sepurane Bapak yoo suwee ora tau tilik kowe lan Ibumu.” Ujare Wartono karo ngrangkul anak-e lanang. Bocah kuwi banjur digendong lan diajak metu mengarep jupuk oleh-oleh kang ditinggal ing jogan tritisan omah.
--- QAP --
Wengi kuwi kaya-kaya ora ana wong sing bungah-e ngungkuli bungahe Ardi, Warti lan Wartono. Wong telu pada gegojegan ing sak ngisore wit nangka. Ardi ora leren-leren anggone nyumed Kembang Api kang digawakne dening Bapak-e. Wengi kuwi dadi wengi sing paling endah banget kanggone Ardi [Cuthel].

Wates Wengi Ing Kutha Bandung

Aku gragapan tangi lan golek cekelan nalika olehku turu kaya arep tiba, merga lakune bis kang dak tumpaki mobat-mobit kaya diatemake ngiwa nengen.

“Aduhh… sepurane yo Mbak.” Aku njaluk ngapura marang wong wadon ayu kang lungguh di jejerku merga tanpa sengaja tanganku nyampluk sirah-e saking olehku gragapan golek cekelan. Nanging sing tak njaluki ngapura sajak ora perduli lan malah banjur ngungkuri aku, neruske olehe turu.

Sak wis-e ngombe banyu aqua botol, aku banjur dudut hape kang sememplit ing sak tas rangsel. Tak pencet tombol sak kenane pamrihe supaya lampune murub lan aku bisa ndeleng jam ing layar hape-ku. Wektu nuduhake jam loro kurang seprapat. Hape banjur dak dlesepake maneh ing panggonan sekawit ing tas rangselku.

Arep neruske turu maneh, sajak kagol lan ora bisa merem maneh. Wengi iki swasana kok kaya tintrim banget, kahanan ing kiwa tengen peteng ndedet. Apa maneh udan ora ana leren-lerene kawit bis Kramat Jati kang dak tumpaki iki mangkat saka terminal Terboyo Semarang. Sajak-e saiki lagi tekan Cadas Pangeran, layak kok lakune bis montang-manting ngiwa nengen wong pancen dalan-e kang menggak-menggok. Sopir bis kudu konsentrasi lan trengginas, merga dalan ing sisih kiwa jurang kang jero-ne puluhan meter, dene ing sisih tengen-e tebing kang dhuwur banget kathik kahanane peteng ndedet merga lampu-lampu penerangan jalan-e pada mati.

“Yen saiki wes tekan Cadas Pangeran, paling ora sak jam engkas wes mlebu kutha Bandung. Kok dingaren rikat temen bis iki jam loro wes tekan kene” Mengkono pangira-iraku dhewe ing njero batin.

Tak lirik wong wadon ayu kang lungguh ing jejerku, sajak kepenak banget anggon-e turu. Lan penumpang liyane kang cacah-e gur udakara wong sepuluhan, uga  pada kepenak anggone kegubet ing njero alam impen-e dhewe-dhewe. Malah-malah kernet-e uga keturon ngorok senggar-senggur ing kursi cedak lawang ngarep. Mung aku lan sopir bis wae sing sajak-e keri ora kathut ngeremake mripat.

Selimut werna oranye tak tarik kanggo nutupi awakku sing krasa anyem. Tak coba bola-bali kanggo ngeremake mripat, nanging panggah ora bisa anggonku arep mbaleni turu. Pikiranku malah banjur kelingan marang impen kang ngentas wae gawe aku tangi mau. Ing impenku mau, aku kaya-kaya dibujung-bujung dening pawongan kang nganggo klambi jubah ireng dhawa. Merga saking wedi-ku aku banjur mlayu separan-paran, lan merga kurang prayitna aku nganti meh tiba kejungkel ing kalenan. Untung-e aku isih kober gondelan….. lan ya kuwi mau aku jebule meh tiba saka kursi.

Ora krasa bis kang dak tumpaki wes wiwit mlebu kutha Bandung.

“Cibiru…. Cibiru….. dul tangia kae penumpange digugah ana sing mudun cibiru ora!” sopir bis aba yen bis wes wiwit mlebu Cibiru lan prentah marang kernet-e supaya tangi lan ngandani penumpang bis.

Kernet banjur ngadeg lan mlaku ing gang antarane kursi penumpang saka ngarep memburi

“Ayoo yang turun Cibiru… Ujungberung… siap-siap.”

“Turun mana mas?” pitakone nalika liwat ing sacedakku.

“Mudun ning Ambon wae aku.” Saurku.

Lega rasane, nalika bis wiwit mlebu ing dalan Ambon. Sak wise ngudunke sakwetara penumpang ing terminal Cihampelas lan ing Gedung Telkom Japati, cedak karo lapangan Gasibu. Tak deleng jam isih nuduhake angka telu kurang seprapat sithik, ateges bener pangira-iraku mau. Sakuntara kuwi kahanan ing njaba kana isih udan najan wes ora patiya deres maneh. Suara thatit lan gumebyar-e kilat kala-kala isih ana. Sajak wenehi pertanda yen udan isih durung bakal leren, lan malah-malah bisa uga udan-e sangsaya deres.

“Yaa…. Bandung habis-habis…!!!” Kernet bis aweh sasmita yen bis Kramat Jati kang dak tumpaki wes tekan ing agen pusat dalan Ambon.

Aku banjur menyat saka anggonku lungguh, lan ringkes-ringkes gawanku. Tas rangsel dak gendong ing geger, dene tas kresek isi jajan tak cangking banjur wiwit mudun sak njero bis. Ora lali pamitan karo wong wedok ayu kang sajak isih ibut nata rambut-e.

“Duluan Mbak.”

“Oh iya….” Sauté cekak rada ora cetha anggone semaur merga lambene lagi dienggo geget kain kuncir rambute.

“Waduhhh….. “ grenengku.

Kok yo tiwas kebeneran, pas arep mudun saka tlundakan lawang bis kang pungkasan udan kok ujug-ujug disunthak-e maneh saka langit. Lan mak pet… lampu kok yo  ujug-ujug mati njalari swasana dadi peteng. Untung-e lampu bis isih diurubne dadi ora patiya peteng ndedet. Aku banjur mencolot saka nduwur bis menyang emperan. Lumayan rada teles sithik kecipratan banyu udan.

Jiannn….. wengi iki sajak-e dadi wengi kang ora ngepenakake kanggoku. Biasane taksi akeh pating crenuk, nunggoni penumpang ing plataran parkir. Lha saiki kok blass…. Resik sik! Aku dadi mangu-mangu, kepiye olehku bali menyang kost-kost-an ing daerah Dayeuhkolot kana. Yah mene apa yo wes ana angkot sing wes narik penumpang, apa maneh udan-e kaya ngene deres-e.

Kalah cacak menang cacak. Akhire tak putusake arep tak tekad wae, sapa ngerti ing cedak taman lalu lintas Ade Irma kidul kana kae wes ana angkot, lan sapa ngerti saiki taksine pada pindah ngetem ana kana merga ngenteni tamu kang pada nginep ing hotel Hyatt. Untung-e mau kok digawani karo ibu payung barang. Ah wong tuwa kuwi pancen luwih pratitis tinimbang awak-awak ngene iki.

Payung banjur tak garne, lan terus wiwit mlipir-mlipir mlaku tumuju taman lalu lintas. Kanggo ngirit laku, aku sengaja liwat dalan sidatan kang ana ing sak njerone taman Maluku. Senajan kahanane peteng ndedet merga listrik mati ditambahi kahanan ing jero taman kang ditanduri wit-witan gede-gede tinggalan jaman landa. Nanging kahanan dadi rada suda nalika kadang kala thatit ing angkasa madangi, byarr… byarrr banjur disusul swara gluduk.

Olehku mlaku rada tak gawe rikat nalika ngliwati pas ing sak ngarepe Patung Pastor H. C. Vebraakk, SJ. Patung kang wus ngadeg wiwit taun 1919 ing pojokkan taman Maluku kaya-kaya dadi tukang tunggune taman kang ndak liwati iki. Aku dadi rada miris lan ana rasa wedi, kelingan jare patung kuwi kadang kala sok mudun karepe dhewe.

“Amitt… amit Pak pastur… kula tumut liwat mriki nggih.” Aku guneman dhewe jaluk palilah saka sing mbaurekso. Ujaring kandha, nek dlilalah liwat ing panggonan-panggonan kang wingit; becik-e uluk salam apa njalaluk palilah marang bangsa tan kasat mata sing mbaurekso panggonan sing diliwati.

Ati-ku rada deg-deg-an sak jane, lan rada ana rasa gelo kok mau ndadak liwat dalan iki. Ning barang wis kadung, arep kepriye maneh. Patung ireng saka perunggu kuwi, dak lirik pancen katon medeni. Banyu udan kang mili ing sakkujure awak-e sansaya tambah gawe mriding, apa maneh nalika kena pantulan cahya thatit.

Nalika panyawangku durung ganep olehku ngingerake mengarep, dumadakan ana kang nyauri.

“Iyaa nakk… hati-hati ya kalau lewat sini.”

“bledarrrr……….. “ dibarengi gumbyare thatit lan swara bledek kang mecah swasana sepi. Sak nalika aku dadi wel-welan…. Kaget! Ujug-ujug patung perunggu kuwi mudun saka panggonan karo nyangking sirah-e mlaku ngetutne aku. Sak nalika, payung tak buwak ngono wae… semana uga jajan kang dak cangking tak unjalne brung mbuh kana ra idep. aku terus mlayu sipat kuping. Nganti nabrak-nabrak tanduran pasren ing njero taman.

Ambeganku krenggosan, lan awakku teles kabeh merga kudanan. Karo cekelan cagak listrik ing sak ngarepe SMA 5 Bandung, aku leren dhisik nata ambegan. Banyu akua botol tak dudut saka tas rangsel, banjur tak ombe. Lumayan ati-ku rada dadi temata. Aku bola-bali noleh memburi, kanggo mestikake yen patung nyaking sirah mau wes ora ngetutne aku maneh.

“Aduhhh Gustii…. Tobatt… nyuwun ngapura Gusti….”

Udan isih durung leren, malah sangsaya deres. Awakku wes teles kebes kabeh. Gek durung ana angkot kang liwat, semana uga taksi uga ora ana. Aku isih lenger-lenger karo lenden cagak listrik. Dumadakan ana tangan kang nyekel pundakku saka mburi. Aku jondilll….. saknalika.

“Setannnn…….” Tanpa noleh aku langsung mlayu. Merga saking wediku lan saka kesusu-susu aku nganti tiba kesandung watu.

“Mas… iki aku. Sing mau lungguh jejer ning njero bis.” Ujare karo marani lan nulungi aku.

“Ah… atiku rada lega. Jebulane dudu dhemit kuntilanak, nanging wong wadon ayu sing barengan ning njero bis mau.”

“Sepurane mas, gawe kagetmu. Mau tak sawang sampeyan kok mlayu-mlayu kaya keweden. Banjur tak tututi arep takjak bareng. Wong aku yo wedi yen mlaku dhewe, gek isih bengi ngene.” Tembunge ngecipris ora entek-entek.

Aku mung he-ah he-eh wae ora nyauri lan yo ora patiya gathekne omongane, merga isih ibut ngelus-ngelus dengkulku sing ngilu merga tiba ngantem aspal ngentas wae.

“Wes ayoo mas numpak angkot kae wae.” Pangajake karo ngeret tanganku tumuju angkot sing parkir ing ngarep gerbang taman lalu lintas. Aku mung manut kaya kebo dikeluh, ning ing batin aku isih kober ngangen-angen

“Aneh… kok ujug-ujug ana angkot mandeg ndek kana. Padahal kawit mau aku ora ngerti kemliwere angkot kang liwat, kudune yen ana sing liwat mesti aku kliwatan wong iki dalan searah… Ahh… wes bah-bah kana. Penting saiki ana angkot sing bakal ngeterne aku mulih nyang kos-kosan.”

Aku wong loro banjur munggah angkot ing sisih mburi. Lampune rada bleret, wong pancen mung dop cilik paling gur pirang watt. Ora let sedela angkot banjur mlaku, penumpange mung aku wong loro ditambah karo sopir-e. Nanging aneh-e angkot sing dak tumpaki kok ora menggok ngiwa tumuju ing arah Kebun Kapala, ning malah muter nengen mbalik tumuju ing arah jalan Riau.

“Kok lewat sini Pak?” pitakonku marang sopir.

“Iyaa….” Saure cekak. Sauntara kuwi wong wedok ayu mung mesem nalika tak sawang, lan ora ana tanda-tanda arep protes apa kepriye. Sidane aku yo mung meneng wae.

Hawane sangsaya adem lan tintrim. Angin semribit kang lumebu kecampuran cipratan-cipratan banyu udan sangsaya gawe adem lan kekes. Sauntara ing njaba kana udane wiwit suda, najan durung terang temenan.Thatit uga isih pating gebyar sinaut suarane gludug. Lakune angkot tleser-tleser kepenak, sak dalan-dalan ora mondak-mandek merga ora ana penumpang kang nyegat. Alon-alon mripatku dadi krasa arip ngantuk. Lagi enak-enak-e liyer-liyer arep keturon dumadakan angkot-e mandek ndadag….

Aku sing lagi liyer-liyer kaantepake mengarep njeduk kursi sopir, merga olehku lungguh pancen persis ing sak mburine sopir.

“Ana apa Pak?” pitakonku karo ngulatke menjaba. Sajak iki pas ing ngarep taman Pramuka ing dalan Riau. Sopir kang dak takoni ora semaur, gur… ah uh ah uh karo tuding-tuding mengarep. Aku banjur ngulatke mengarep, mripatiku tak kucek-kucek sajak rada ora percaya, merga persis ing ngarep angkot jejer-jejer pasukan kavaleri nunggang jaran kang gede-gede.

Sak piro kaget-e aku nalika tak waspadakne jebul para serdadu tentara kavaleri kuwi tanpa sirah kabeh…. Aku njawil-njawil sopir tak akon gek ndak mlaku. Krasa yen tak jawil sopir angkot banjur menggo memburi…

“Whaaa…… “ aku sangsaya moplok wel-welan merga sopir-e ora dhuwe rai, alias rata kabeh raine. Aku merem dipet depipis ing njero angkot pasrah apa wae kang bakal kedaden karop nutupi rai nganggo epek-epek tanganku. Luwih-luwih bareng tak ijen saka walike epek-epekku, wong wedok ayu mau uga salin rupa dadi nini-nini tuwa kang nguyu lekeh-lekeh ing sisih pojok angkot ngatonake untune kang pating cringgih ngesess-ngesess kaya ula kobra, lambene abang iler-e dleweran mambu arus getih.

---- QAP ----

Ngono kuwi mau pengalamanku biyen nalika mulih saka ndesa, lan kewengen tekane ing kutha Bandung iki. Yen panjenengan sedaya pinuju tindak Bandung lan pengen nyekseni dhewe pengalamanku kuwi, golekana aku kang saiki seneng lelungguhan ing sak ngisore wit ringin ing taman balai kota. Mengko bakal tak terake muter-muter kutha Bandung ing wanci wengi. Golekana wong kang katon nglengeng lan kadang pendirangan karep-e dhewe, ya kuwi aku. Sumangga, tak enteni tekane ing watesing wengi kutha Bandung. Suwun.

Kethek Tambakbaya

[Wes dipacak ing majalah PS, edisi no 18/5 mei 2012]“Kerdusan apa iki?” Jupri takon marang konco tunggal gaweyan nalika weruh ana kerdus isi sego bancakan glemethak ing dingkling dawa kang biasane kanggo masahi kayu.
“Sego berkat bancakan-e Kang Tariman almarhum Lik.” Saure Wandi karo ngisik-isik kursi garapan-e.
“Oh iyo yo… saiki wes mendak jenat-e Kang Tariman.” Sumelane.
“Mesak-ne tenan Kang Tariman, ning ya apa bener yo?” bacute Jupri sajak gagas pitakonan kang nyalawadi ing angen-angen-e.
“Apane sing bener Lik?” Wandi sing ana cedak-e Jupri sajak krungu apa kang diucapne dhewekne.
“Ahh.. ora apa-apa. Nyoh ki lho berkat-e panganen wae, Aku rak mentala mangan.” Jupri nyauri karo ngulukne kerdus wadah berkat marang Wandi.
“Yo Lik, matur nuwun.”
Jupri, banjur kelingan kedadeyan nalika semana. Isuk kuwi; watara jam setengah wolunan. Wektu semana kahanane rada mendung peteng lan grimis riwis-riwis, dhewekne bebarengan karo Tariman mangkat nyambut gawe ana gudang mebel-e juragan Kamdi. Wong loro oleh-e nyambut gawe minangka tukang kayu ing pabrik-e juragan Kamdi wes ana yen meh karo tengah taunan. Wong loro biasane mangkat bebarengan numpak sepeda onthel saka ngomah-e, lan nalika arep nyabrang dalan pas ing ngarep gudang tanpa ngerti sangkan parane bilahi ujug-ujug ana truk nabrak wong sakloron saka arah sisih wetan.
Kang Tariman kang kebeneran wes dhisik-e nyabrang langsung kelindes truk lan dadi tiwas-e saknalika kuwi. Sirah-e pecah kelindes ban truck . Dhene Jupri sing isih rada ana pinggir kepontal mlebu kalenan pinggir dalan, lan slamete ora nganti dadi patine mung tatu-tatu lecet wae. Saknalika kahanan dadi umyeg akeh wong kang pada pating jlerit meruhi prastawa kuwi. Lan ing antarane sadar karo ora, Jupri kaya meruhi mayit-e Kang Tariman pada dikrubuti kethek putih sak pirang-pirang, pada ndilati getih lan rebutan jumputi isi sirah sing mlabar kececer ing dhuwur aspal banjur dipangan telap-telep karo royokan. Bubar kuwi mak lap…. Jupri banjur ora eling apa-apa alias semaput ngenggon.
Bubar kedadeyan kuwi, Jupri krungu slentang slenting jare Kang Tariman wes dadi tumbal pesugihan-e juragan Kamdi. Dipakakake ingon-ingone kethek saka Tambakbaya. Ujaring kanda pokok-e samben ana pegawene sing bengi-ne dikongkon nglembur kerja, mesti rong dina apa telung dina candake bakal nemahi bilahi kanthi kahanan kang gegirisi. Lan yo pancen bener, telung wengi sak durung-e kedadeyan isuk kuwi; Dhewekne, Kang Tariman karo Kodir pancen dikongkon nglembur dening juragan Kamdi. Lan elok-e, yen njaluk tumbal ora ndadak kudu setahuan sepisan apa sesasi sepisan kaya adat-e ngana kae. Ning oleh-e njaluk tumbal sak karep-e dayang-e, yen kudu arep ‘mangan’ yo kudu ndang di cepakne.
Ning kanggo-ne Jupri kabar slentang slenting kuwi mung dianggep mung omongane wong-wong kang drengki lan meri wae marang kesugihan lan kesuksesan-e juragan Kamdi. Ora maido yen banjur akeh wong kang meri, sesani wae juragan Kamdi bisa kirim mebel nganti sepuluh kontainer menyang luar negeri. Mula Jupri ora pati ngrewes nalika Kodir ngajak leren anggone begawe saka pabrik-e juragan Kamdi.
“Dina iki awak-e dhewe isih isa luput saka memala iki Lik. Sesuk-sesuk durung karuan. Mula mumpung durung kedadeyan becik-e ayoo golek gaweyan ning panggonan liya wae.” Pangajak-e Kodir nalika semana. Ning Jupri mung ngiyoni wae, lan ora dhuwe kreteg temenan arep leren begawe saka pabrik-e juragan Kamdi.
“Ahh ana-ana wae.” Gresahe Jupri dhewe.
Nalika lagi arep miwiti maneh anggone masah kayu kanggo gawe meja, katon kledang-kledang juragan Kamdi teka marani Jupri banjur sapa aruh marang Jupri.
“Kuwi mau ana kiriman sega saka omah-e Tariman wes mbok tampa durung Pri.. Jupri?”
“Sampun Pak.” Saure cekak.
“Anu Pri… sesuk kowe ana acara ora? Nek ora ana. Tulung sesuk bengi kowe karo Wandi ngewangi Masri ngrampungne garapan meja kursi yo. Soal-e minggu ngarep kudu wes dikirim menyang Korea.” Sambunge juragan Kamdi neruske anggone sapa aruh.
Ati-ne Jupri tida-tida arep ngiyani. Kelingan marang angen-angen-e ngentas wae. Biyen luput dadi bebathene dayang kethek Tambakbaya, sapa ngerti saiki apes-e. Durung nganti Jupri semaur, wes kedhisikan dening ujaring Wandi.
“Nggih Pak, mangke kersane Kula kaliyan Lik Jupri ingkang ngrencangi Masri. Yo Lik yoo….”
“He eh…. Mengko tak imbuhi persenane tikel pindho.” Juragan Kamdi ngguyu karo ngepuk-epuk pundak-e Wandi.
“Yo wes yen ngono, teruske olehmu pada nyambut gawe. Aku tak ngurusi surat-surat pengiriman ning kantor perdagangan dhisik.” Ujare karo menyat metu saka panggonane Jupri lan Wandi nyambut gawe.
Sak mungkur-e juragan Kamdi, Jupri banjur nutuh Wandi.
“Kowe mau kok angger ngiyoni ki piye tho?”
“Tenang Lik…. Rak sah kuatir. Penting kesok awak-e dhewe oleh sangu tikel keno kanggo klencer.” Saure sajak bodoni. Sidane Jupri yo gur manut wae.

----QAP----

“Pri, mengko kowe nyekel mesin amplas sing sisih kana kae. Dhene Wandi gen nggarap godhongan meja ning mesin ngarepan sing sisih kana, merga mesin sing iki lagi rewel. Lan kowe Masri, olehmu bubut sikil meja kursi di terusne.”
Mangkono juragan Kamdi anggone menehi briefing marang wong telu kang pada arep nglembur wengi kuwi. Oleh-e ngatur pancen sengaja dipisah-pisah antarane wong siji lan sijine. Bubar Isyak, wong telu banjur pada miwiti oleh-e arep nglembur kaya sing dikarepake dening juragan-e mau sore.
“Lik Jupri lan Masri…. mrenea sek.. aku ana perlu.” Alok-e Wandi.
Wengi iki watak wanton-e Wandi sajak beda karo biasane. Bocah sing biasane katon cengengesan lan rada gobloki, saikine katon serius lan khusyuk.
“Becik-e sak durung-e miwiti nyambut gawe wengi iki, ayo pada donga bareng-bareng. Aku sing mimpin donga, Sampeyan sing ngamini wae.”
Wandi banjur miwiti anggone donga, dhene Jupri lan Masri sing ngamini. Jebul nyolong pethek tenan si Wandi iki. Kethone lholhalolok kaya Trajukusuma, jebul olehe ngaji lan donga jan fasih tenan. Ora kalah karo ustad-ustad ing mesjid yen dong mimpin shalat jamaah kae.
Bubar donga Wandi banjur mbadum tekuk-tekukan kertas putih marang Jupri lan Masri.
“Iki tulung sampeyan simpen ing jero sak-e dhewe-dhewe, yen rak dhuwe sak yo sampeyan cepitke katok kolor ora apa-apa.”
“Apa iki Di… Wandi?” Masri kang tekon.
“Iki rajah saka guru-ku. Lan sejatine aku iki sengaja dikirim karo guruku saka Pondok Pesantren ing Kediri kana kanggo resik-resik papan kene. Sampeyan mengko ngerti dhewe apa sing tak karepake.” Wandi mangsuli karo sisan mbeber wadine.
Wong loro pada pating plongo, bareng ngerti yen sejati Wandi kuwi santri saka pondok pesantren. Ora ngira babar pisan yen bocah sing katone cengengesan lan sak senenge dhewe kuwi jebul dhuweni keluwihan.
Suasana dadi amem, lan tanpa gunem maneh wong telu banjur klunuh-klunuh mlaku menyang gudang lan pada miwiti anggone nyambut gawe wengi kuwi. Suasana sangsaya tambah tintrim nalika udan ujug-ujug teka kaya disokake saka langit, diselingi dening tathit lan gludug kang gilir gumanti. Suara banyu udan pating glemotang nibani payon seng ing dhuwur gudang. Banyu talang gremojong kaya banyu kang mili ing kalenan wetan gudang ora ana leren-lerene. Pandom jam wes nuduhke angka rolas kliwat telung prapat menit, artine wes kliwat tengah wengi anggone wong telu pada nyambut gawe.
Sauntara kuwi, tanpa digraita dening wong telu kang lagi pada sibuk karo gaweyane dhewe-dhewe, ing njaba gudang katon klebate bayangan ireng kang mlipir-mlipir ing sak pinggiri tembok gudang. Yen ndeleng saka dedek piadek-e lan tingkah solah-e anggone mlaku sajak-e kena dipesthekake yen pawongan kasebut wong lanang. Eman merga krudungan sarung lan suasana ing njaba kang mung samar-samar kena sorot lampu yang dipasang ing sisih-sisih pojok gudang, saengga ora kinawruhan sapa sejati pawongan kasebut. Dhuwe niyat ala apa niyat becik? Kok wayah wengi tengah wengi, kathik udan-udan ngene kluyuran menyang gudang lan sajak nyalawadi.
Pawongan nyalawadi kasebut neruske anggone mlaku mlipir tembok gudang, lan pisan pindo mbungkukake awak-e nalika ngliwati tembok kang dipasangi jendela. Nalika tekan pojokan sisih tengen saka lawangan ngarep gudang, lakune rada dibanterke lan setengah mlayu. Mbok menawa samar yen nganti diweruhi dening uwong. Sebab pas ing pojokan kuwi dipasangi lampu neon kang cukup padang.
Tekan cedak lawang gudang, pawongan kasebut banjur leren sedela karo mepetke gegere ing tembok. Ambegane rada ngos-ngosan merga mentas mlayu-mlayu, let sedela pawongan kasebut banjur bukak sarunge kang kanggo ngrukubi sirahe. Banjur sarung di enggo kaya lumrahe wong nganggo sarung. Nanging tetep wae, sapa pawongan kasebut ora kinawruhan kanthi trawaca, amerga kok yo ngepasi lampu neon ing dhuwur lawang gudang mati. Kamangka wingi sore isih murub padang kencar-kencar.
Pawongan kasebut milang-miling sedela kaya nyetitekake kahanan kiwa tengen gudang. Nalika dirasa aman, banjur wiwit munggah ing tlundakan tumuju lawang gudang.
“Waduh…. Waduh…. Waduh….. “ pawongan nyalawadi kasebut kaget karo kicat-kicat sajak kelaran nalika sikile ngidak keset kang dipasang ing ngarep lawang gudang.
“Kirik…. Wedus… munyuk….. trembelane…” kawetu kabeh kewan kebon binatang saka cangkeme pawongan nyalawadi kasebut karo isih kicat-kicat pencolotan ing dhuwur keset ngarep lawang.
Krungu ana ribut-ribut ing ngarepan, saknalika wong telu kang lagi pada ibut nyambut gawe langsung pada mlayu nututi mengarep.
“Ana apa Lik?” tekone Masri.
“Mbuh aku yo durung weruh, aku mung krungu wong sambat kelaran banjur misuh-misuh ing ngarepan kana.” Saur-e Jupri nalika papakan karo Masri.
Nalika tekan ngarepan, lawang ngarep wes dibukak dening Wandi kang kapinujon anggone nyambut gawe paling cedak.
“Ana apa ndi… wandi?” takone wong loro meh barengan.
Kuwi Lik, kongkonane dayang kethek Tambakbaya sing ngentas mrene. Sajak-e arep milih wadal kanggo pakan ingon-ingonane.
“Uwong apa dhemit ndi?” Masri sing takon.
“Yo uwong Lik. Mosok dhemit kok sarungan lan mlaku ngidak lemah.”
“Sapa?” bacute.
“Mbuh Lik, wong nalika lawang tak bukak wong-e wes mlayu tekan pager ngarepan kae. Ning sak klebatan aku isih isa nguwaske sarung-e corak kothak-kothak nalika liwat ing ngisor lampu kana kae. Ning kok saemperan kaya sarung sing biyasa dienggo dening juragan Kamdi yo.” Njlentrehe Wandi.
Wong loro ora pada sauran, mung gur pandeng-pandengan ngemu teges kang werna-werna nanggapi ujare Wandi kasebut. Wandi banjur mbungkuke awak-e lan nyingkap keset kang ana ngisor-e, banjur njupuk lempitan kertas cilik kang glumetak ing jogan.
“Apa kuwi ndi?” alok-e Jupri.
“Rajah Lik, pada karo sing pada mbok sak-i.”
----QAP----
Isuk-e, ing omah-e juragan Kamdi geger gember. Anak bojone pada tangisan merga juragan Kamdi ditemokake mati ndadak kanti kahanan kang gegirisi. Awak-e garing kentekan getih, lan sirahe rojah-rojeh pada bolong kaya ana tilas disesepi. Matane mlolo mecotot arep metu, sing sesisih malah growong ilang ora karuan parane.
Lan wiwit kedadeyan kuwi, sithik baka sithik bisnis mebel keluargane juragan Kamdi wiwit surut. Malah nalika tiba satus dina matine juragan Kamdi, gudang lan pabrik mebel-e dari karang abang, kobong entek ludes dipangan jago abang. Lan sing gawe aeng maneh, ujaring kanda nalika bancakan sore sak durung-e gudang lan pabrik-e kobong, kaya-kaya tamu kang pada teka bancakan sajak dlilir teka ora leren-leren. Lan aneh-e maneh, wong-wong kasebut nalika pada ngrahabi panganan kang disogatake paripolahe memper kethek. Apa kuwi kethek siluman saka Tambakbaya kang saksuwene iki disambati dening juragan Kamdi minangka prewangane? Lan mbok menawa merga ora keduman pakanan banjur kethek-kethek mau banjur ngobong pabrik lan gudang mebel-e juragan Kamdi? Waallahua’lam, ora ana sing ngerti kejaba juragan Kamdi dhewe.[cuthel].

Punden Mbah Gendhing

[Crito Alaming Lelembut dimuat ing Panjebar Semangat]
Ing kampungku ana wewaler (kapercayaan) kang ora ngolehake wargane nanggap wayang, kethoprak, ludruk lan sakpiturute kang kudu migunaake prangkat gamelan kanggo ngiringi tontonan kasebut. Miturut crita kang nate dak tampa saka wong-wong tuwa, jarene sing baureksa utawa danyange kampungku sing ora maringi palilah. Danyang sing dikarepake yakuwi sing sumare ing ngisor wit Jrakah ing sakpinggire kali sisih kidul. Wong-wong ngarani Mbah Gending, kaya ngapa mula bukane kok diparapi Mbah Gending? Ora ana katrangan kang gumathok. Pokok-e wong-wong ngarani ngana kuwi.
Lan saka crito turun temurun uga. Buuuiyeennn….; jarene nate ana warga sing nerak wewaler kasebut nalika pinuju dhuwe gawe mantu anake. Dhek semana para pinisepuh desa wes aweh pitutur supaya ora usah ndadak nganggo nanggap wayang barang olehe dhuwe gawe. Ananging pitutur kuwi malah disepelakake dening sing arep dhuwe gawe, jarene kuwi lak mung crita gugon tuhon wae. Lan akibate nalika tiba ing dina gawene, wiwit esuk nganti wayah bengi, sedina muput udan angin lan bledek nyamber-nyamber ora karu-karuan mbarengi karo wayangan sedalu natas kang lagi digelar. Lan sing luwih nrenyuhake nalika wayah nyedaki wanci gragat rahina, nalika suasana isih peteng repet-repet, ketambahan udan sing isih ngreceh. Ujug-ujug ana wong kang bengok-bengok ngabarake yen ngantene lanang wedok ilang saka tilamsari. Swasana dadi geger saknalika, kabeh brayat pada bingung ngalor ngidul goleki. Cekakaos-e, manten anyar kasebut tinemu wes dadi layon kemambang ing kedung kang dumunung persis ing sak-ngisore sareyane Mbah Gending. Kamangka ora ana sing mangerteni kapan lan liwat endi anggone temanten lanang wadon kasebut anggone metu saka omah. Lan wiwit dhina kuwi, warga dadi percaya banget ngenani anane wewaler kang ora ngolehake nanggap tontonan kang nganggo iringan gamelan utawa gending, aja maneh kok nanggap wayang utawa kethoprak. Lha wong nuthuk gambang wae ora ana sing wani, wedi yeng kena walad lan digawa lunga dening Mbah Gending, didadekne niyaga ing alaming lelembut kana.
“Kowe ya ngandel Ma, karo crito kuwi?” pitakone Yanuar marang aku, nalika pada mancing ing kali mburi omah.
“Yen aku yo antarane percaya karo ora. Percaya merga nyatane ora ana warga sing wani nanggap wayang utawa nabuh gamelan ing desa kene. Ora percaya merga durung tau ngalami dhewe.” wangsulanku.
“Nek, aku kok percaya.” Yanuar nanggapi wangsulanku karo ngekep udut sinambi nyambit walesane merga krasa ana iwak sing nyaut pancinge. Nanging sajake ora kena, kurang cepet olehe nyaut.
“Soale wes akeh kedadeyan nyalawadi sing nate dak runggokne saka wong-wong. Mbuh kuwi bener mbuh ora. Nanging kuwi ora pisan pindho kedadeyan, dadine aku yo melu percaya ngana wae.” Bacute karo masang bangi cacing ing mata pancinge, rampung olehe masang bangi walesan banjur diulur menyang kali maneh.
“werrrr….. kecipuk” swara mata pancing nalika nyemplung ing banyu. Yanuar banjur bali lungguh ing oyot randu alas kang pating petongkol gede-gede ing pinggir kali, banjur nyaut udut-e lan mbaleni anggone ngekepi udut sinambi nguwaske gagang walesane. Swasana bali amem, aku isih konsentrasi karo anggonku mancing semana uga Yanuar.
“Lha emange kowe tau krungu crita apa wae Yan?” pitakonku mecah sepining swasana.
“Ya werna-werna.”
Karo tanpa nguwaske aku Yanuar banjur bacutake olehe mangsuli pitakonku.
“Kaya Mbah Tumisih kae, jarene pas bengi-bengi nalika arep bebuang ing kali ditemoni dening baya putih ingon-ingonane Mbah Gending. Nalika semana beneri pas padang bulan, dadine najan samar-samar banyu kali katon lerab-lerab. Lha pas arep mudun ing banyu, Mbah Tumisih banjur balik mulih wurung anggone arep bebuang merga meruhi baya putih sak dipan gedene ing tengah kali, matane mencorong sak bal tenis. Lha kowe rak ngerti dhewe apa ya mokal ing kali iki ana baya sakmana gedene tanpa diweruhi wujud-e dening wong-wong, sak-umpama kuwi dudu barang alus. Mokal tho?”
Aku mung manthuk mesem wae ora mangsuli pitakone Yanuar kasebut.
“Lan jebule ora mung Mbah Tumisih sing tau diweruhi baya putih kuwi. Ibuku dhewe uga tau ngalami, kedadeyane meh persis karo sing dialami dening Mbah Tumisih. Nalika kuwi uga bengi wayah padang bulan, mung bedane Ibuku ora nyumurupi blegere baya putih kasebut. Gur krungu swara banyu jemlegur kaya kejeguran barang gede. Lan kacek sedilut saka suara jemlegur kasebut, ana wong jala kang sajak kedungsangan mentas saka kali. Nalika ditakoni dening ibuku, geneya kok ora sida golek iwak. Jarene, ‘ora oleh dening Mbah-e, lha nika baya putih ingon-ingonipun Mbah-e jrebabah ting lepen.’ Sing dikarepake ingon-ingone Mbah Gending. Mestine yo baya siluman.” Jlentrehe
“Trus maneh, Mbah Samijo, Mbah-e Darto sing tegalane persis ing sisih wetane wit Jrakah kae.” Ujare Yanuar bacutke oleh crita karo nudingi pernahe wit Jrakah kang katon ngedangkrang nggayuh angkasa, godonge wes arang kading merga saking tuwane.
“Nalika ringkes-ringkes arep mulih saka tegalan, merga wes surup. Diweruhi macan gembong sak gudel gedene, wernane putih loreng-loreng ireng lagi ndekem ing ngisor wit jrakah, persis ing sisih tengene kuburane Mbah Gending. Mripate mencorong ngawaske Mbah Samijo, karo nggereng ngisis siyunge. Mbah Samijo banjur keplayu nganti kepuyuh-puyuh jarene. Hi hi……” ngana olehe crita karo gemuyu bayangake Mbah Samijo sing kepuyuh-puyuh merga ditemoni macan siluman ingon-ingone Mbah Gending. Semana uga aku melu kudu guyu bayangake kedadeyan kuwi.
“Husss…. wong tuwa digeguyu, dosa! Tur maneh jarene ora ilok ngomongke bangsa siluman ing panggonan sepi ngene iki, apa maneh sing mbok rasani kuwi sing mbaurekso desa kene, yo termasuk kali sing saiki mbok pancingi iwake iki.” Tembungku nanggapi.
Adzan luhur keprungu ngaluk-aluk saka corong speaker langgar, ora krasa setengah dina wes tak liwati karo Yanuar ing pinggir kali. Mancing olehe ora mingsra, gur oleh iwak bloso papat karo kleting sewelas iji.
“Bali wae yo Yan, wes bedug luhur.” Pangajakku marang Yanuar.
“Wah gek oleh sithik je” saur-e sajak gela.
“Wes bedug!” tembungku karo wiwit nggulung pancing lan ringkes-ringkes arep mulih. Yanuar senajan kagol sidane uga melu ringkes-ringkes.
“Eh… mengko bengi enake branjang wae yo.” Yanuar usul marang aku, sajake isih durung trima merga oleh iwak sithik. Kanggo nglegani atine kanca kenthelku kuwi aku manthuk ngiyani.
“Sippp…. Mengko tak nembung nyilih branjange Mbah Poni.” Aloke kebak krenteg.

-----------------QAP---------------------

“Kula nuwun, Mbah ajeng ngampil branjange nggih?” uluke Yanuar karo amping-amping lawang omahe Mbah Poni.
“Mangga, sapa ya?” sing dhuwe omah age-age methuke tamune.
“Ooo…. Kowe tha Yan? Ana apa le?” Mbah Poni dhewe sing metu methuki aku lan Yanuar.
“Inggih kula Mbah. Ajeng ngampil branjange Mbah.” Tembunge Yanuar.
“Arep nyilih branjang, lha anu iku le… branjange durung tak jait. Wingi jebol nalika oleh iwak gede wingi kae, rung kober jait.” Yanuar sajak gela atine oleh wangsulan kang kaya mengkana. Lan sajak-e Mbah Poni tanggap ing sasmita, banjur ada-ada nyilihi jala.
“Nek njala wae piye le?”
Yanuar nguwaske aku, sajak njaluk pertimbangan saka aku. Kuatire yen aku wegah yen dijak njala iwak, merga yen jala genah ndadak kudu kungkum ing jero banyu. Ora kaya yen branjang, kari metingrak ing dhuwur gubug wae. Aku manthuk kanggo aweh sasmita marang yanuar, yen aku uga oke-oke wae, ora dadi masalah yen kudu jala.
“Nggih pun boten napa-napa Mbah.” Wangsulane Yanuar. Sing dhuwe omah banjur mlebu, let sedela wes metu maneh karo nyangking jala-ne.
“Ki le jala-ne. Yen arep gawa kepis, kuwi kepis-e cemantel ing kulon omah.” Mbah Poni masrahake jala karo nawani nyilihi kepis wadah iwak sisan.
“Arep jala ning endi?” pitakone sakbanjure.
“Teng lepen kidul mriku mawon mbah.” Aku sing mangsuli, merga yanuar wes dhisiki laku arep jupuk kepis ing kulon omahe mbah Poni.
“Ning kali? Yo sing ati-ati yo le. Padang bulan ngene apa yo ana iwake?” saure Mbah Poni sajak ngemu surasa sing beda.
“He he…. Nggih mbah… matur nuwun. Mangga Mbah.” Aku pamitan karo Mbah Poni banjur nyusul Yanuar.
Aku lan Yanuar miwiti jala saka kali sisih wetan, saka ngisor kretek cedak karo kedung Bunder. Yanuar sing jala, dene aku sing madahi iwak utawa urang ing jero kepis. Bengi kuwi beneri wayah padang bulan, langit-e sumilak resik, lintang-lintang pating kerlip ing angkasa. Banyu kali kanton lerab-lerab mantulake sunare bulan kang bunder moblong-moblong. Angin sumilir midit, sinambi rengeng-rengeng lan ngekep udut, aku sakkloron tambah semangat anggone jala iwak. Bengi iki sajak beda banget, wayah padang bulan nanging iwak kodo pating pretungkul baris ngambang ing banyu kali. Semana uga urang-e gede-gede pada pating slurut mletik-mletik ing tengah kali.
Merga saking seneng-e oleh iwak ora krasa yen lakuku wong loro sangsaya mengulon… mengulon, lan sangsaya nyedaki wit Jrakah kang gede mbregagah ing punden-e Mbah Gending. Kesorotan sunare bulan, dadi nambahi swasana angker-e. Ora graita yen wengi sangsaya ngancik tengah wengi, katitik saka dununge bulan kang benere ing pucuking angkasa. Ujug-ujug aku krasa mak prinding, wulu githokku mengkorok merga ana suara manuk bence. Sajake suara kuwi saka wit Jrakah.
“Yan…. Atiku kok ujug-ujug rasane ora kepenak yo.” Aku bisik-bisik marang Yanuar. Atiku ketar-ketir merga saiki ngepasi ing ngisor ayang-ayange wit Jrakah.
“Alah… kuwi rak gur merga ana manuk bence kuwi mau tho?” saure sajak ayem wae, karo narik jala-ne alon-alon. Yanuar katone wes lali karo critane dhewe mau awan, merga wes kepilut dening iwak lan urang kang sajak ngiwi-ngiwi njaluk di jala.
Lan ora let suwe saka suara bence kuwi mau, banjur keprungu lamat-lamat wong nabuh gamelan… “ning… nong… ning… gonggg… ning… nong… ning.”
Atiku sangsaya ciut, apa maneh ngelingi anggonku jala saiki iki persis ing pundene Mbah Gending. Pas ing kedung sak ngisore wit Jrakah.
“Sttt… Yan, kowe apa ora krungu swara gending Yan?” aku bisik-bisik karo mepetke awakku merga keweden.
“Krungu… paling Lik karmin lagi nyetel radio. Ngrungokne wayang saka Dirgantara FM” saure karo nguncalake jala-ne.
“Wah… mokal yen kuwi radio Yan. Omahe lik Karmin adoh saka kene.” Wangsulanku was sumelang, mengko gek ditemoni karo sing baurekso yaiku Mbah Gending.
Yanuar ora semaur, merga lagi narik jala lan sajak kabotan.
“Wah… oleh iwak gede. Ewangana narik jala-ne”
Aku banjur rewa-rewa nulungi Yanuar narik jala. Pancen yo abot temenan, nek ora oleh iwak gede yo banggok barang abot ing jero kali. Alon-alon jala tak gulung wong loro, sithik baka sithik katon barang gede gilap-gilap kena sunare rembulan. Sajak-e iwak gedhe sing kesangkut ing jero jala, ketara saka sisik-e mantulake cahaya bulan.
“Wehhh…. Apa kuwi?” tembunge Yanuar jola karo ngipatake jala nalika weruh jebul sing kesangkut ing jero jala endas ula sak glugu gedhene. Aku kamitetegen sautara ing jero banyu, ora isa obah ora isa gembor, otot banyuku kaya dilolosi, sikil rasane wel-welan; meruhi ula kang ora sakbaene kuwi. Mripate mencorong kuning semu abang kaya-kaya mentelengi Aku, dhuwe cengger wernane abang kaya patrape pitik jago, ilate melet-melet, lan sing luwih gegirisi maneh…. Awake ula tak sawang semampir mlanggrang saka pucuking wit Jrakah, mluntir-mluntir ing pang, dhene ndas-e ing jero banyu ing ngarepku persis.
Sadar ing kahanan kang ora sabaene kuwi, aku banjur mlayu nututi Yanuar sing wes dhisiki mentas. Kepis kang menceb-menceb kebak iwak kodo lan urang tak kipate ngana wae, penting mlayu golek slamet timbang diuntal mentah-mentah dening ula daden-daden ingon-ingonane Mbah Gending. Tekan ngarep omah terus ambruk nglimpruk ing lincak, lemes, banjur mak pet… ora eling apa-apa, weruh-weruh wes dadi layatane wong akeh. [cuthel].

Balada Woh Duren

[Dimuat ing Panjebar Semangat edisi 21 Januari 2012 mawa irah-irahan Nyidam Duren, idem-idem minangka hadiah ulang tahun anak wedok sing ayu lan pinter]
Mangsa rendeng ngene iki, biasane dibarengi karo mangsane wit duren lan wit rambutan pada awoh. Dadi ora mokal yen sak dalan-dalan yen wayah ngene iki, akeh kios-kios sak dhawane dalan kang pada adol woh-wohan loro kuwi, duren lan rambutan. Ing ngendi-ngendi panggonan kang dadi sentra tanduran duren lan rambutan, lan ora keri ing kutha Bandung iki. Senajan sejatine Bandung dudu sentra penghasil duren lan rambutan, ananging ing pinggir-pinggir dalan protokol ana sakwetara truk-truk kang pada dodolan duren. Kanggo nawarake dagangane dipasang tulisan gede-gede kang di tulis ing kertas karton “Durian Palembang, Manis dan Legit. Rp. 15,000-an!”, dicantolake ing sisih tengen bak truk sing madep ing ratan. Pamrihe bisa kewaca dening wong kang pada liwat, banjur kagugah atine supaya mampir lan tuku duren.
Gandane duren kang semribit duleg irung yen sak wayah-wayah pinuju liwat ing cedake gawe kolomenjing munggah mudun, bayangake nikmate mangan duren. Nanging apes, minangka mahasiswa kang dikirimi jatah pas-pasan kanggo sesasi kudu mikir pindo yen arep tuku duren. Lan kepeksa cukup ngulu idu wae.
“Wes Yus, ayoo cepetan olehe mlaku.” Pangajak-ku marang Yusi, ing sakwijine sore nalika bubar blanja ing swalayan tuku sabun, wedak, odol, lan sakpanunggale kebutuhan pokok harian.
“Kosik to An, aku isih durung taneg olehku ngganda duren jee.” Yusi malah ngrendet laku-ne karo nyunggir-nyunggirake irunge sing ora bangir kuwi. Aku jan mangkel tenan, bocah siji iki pancen gawanane cuek bebek, maklum produk Jakarta-nan, senajan dudu asli wong Jakarta. Nanging gur merga korban urbanisasi saka bapak lan ibune wae, yen asline sing sli… genah yen wong Tulungagung. Ning merga kesuwen ning ibukota, dadine yo ngono kuwi. Jawane wis rada-rada luntur kegerus modernisasi arus kutha Jakarta.
“Halah… kowe ki kok malah le ngisin-isinke waris lho.” Yusi tak glandang tangane. Ning yusi malah mberot sajak gemang tenan tak ajak alihan ngedohi truk kang amot duren. Lan ora lidok dadi guyonan wong-wong ing sak kiwa tengenku kang pinuju meruhi kedadeyan kasebut. Aku mesem kecut, karo nggeret tangane Yusi luwih rosa.
“Wes ta ayooo di guyu uwong ki lho.”
Tekan kost-kost-an wes rada repet-repet ngadepke surup, apa maneh ketambahan swasana timbreng dening mendung kang ireng geduleng ing angkasa. Banyu udan wiwit tlenik-tlenik tumiba, nalika aku karo Yusi mlebu ing plataran omah pondokan. Sak durunge mlebu omah panyawangku mbanggok ing dalan ngarepan, sak njabane pager. Ana jimmy ireng parkir rada mepet tembok benteng komplek ing sebrang dalan, sajake kuwi jeep-e mas Tri.
“Eh… eh… yus…. Yus, Kuwi po mobil-e mas Tri yo?” aku njawil pundake saka mburi. Yusi kang wes amping-amping lawang arep mlebu omah banjur mlenggak lan nguwaske pernah anggonku nudingi menyang sebrang dalan. Nudingi mobil jeep jimmy ireng kang ngedangkrang mepet tembok kuwi.
“Wah.. iyoo ketone. Asyikkk….. panen panen…. Awake dhewe bakale panen iki an.” Yusi nyengingis karo ngepuk-ngepuk pundakku.
“Hi hi…. Iyo.”
Aku lan yusi banjur runtung-runtung mlebu omah karo mesam-mesem, sinambi nyangking tas plastik putih wadah blanjan saka swalayan. Tekan njero omah sing tak jujug sak kloron dudu kamar-e dhewe-dhewe ing lantai dhuwur, nanging malah tumuju kamar ing lantai siji sisih pojok dhewe cedak karo kolam iwak. Saka poncotan lurung omah katon yen kamar sing biasane peteng kuwi, saiki katon lampune murub lan lawang kamar-e sajak ora ditutup.
“Wah sajak-e bener An. Mas Tri sing teka.” Bisik-e yusi isih karo mesem sangsaya sumringgah.



Sangsaya cedak karo kamar pojok-an kuwi, keprungu swara tivi kang lagi di setel. Sajak-e sing dhuwe kamar lagi ndeleng siaran tivi. Senajan ati rada gojag-gajeg lan harap-harap cemas, ning isih gede pangarap-arepku, muga-muga pancen bener Mas Tri sing teka, dudu wong liya. Lan aja nganti kedadeyan ngisin-isini kaya rong minggu kepungkur, dumadi maneh. Nalika semana aku lan Yusi kecelik, lan isin banget sebab merga saking pe-de ne, tanpa babibu langsung nrambul mlebu kamar kuwi karo gembor seru banget. Karep-e ngana arep ngageti Mas Tri. Ananging blaik tenan, jebul sing ndek jero kamar dudu wong sing dikarepe. Sing teka dudu Mas Tri, jebul koncone sing pinuju nyilih kamar kanggo nginep. Yen kelingan wektu kuwi jannn uisinnnnn banget lah pokok-e.
Sinau saka pengalaman kuwi, nalika Yusi mindik-mindik arep ngageti kaya pakulinan biasane ngana kae. Aku cepet-cepet menggak.
“Yus… sabar yus. Rak sah dikageti, mengko yen kecelik kaya biyen kae piye.”
“Ssssttt….. “ Yusi nempelke drijine ing lambe, aweh sasmita supaya aku ora brisik.
“Meneng-a wae… yen iki aku wani jamin satus persen sing ning njero mesti mas Tri.” Omonge karo bisik-bisik.
“Delengen kuwi. Aku niteni banget, kuwi srandal sing biasa dienggo dening Mas Tri.” Bacute aweh argumentasi. Sidane aku mung manut wae karo karepe Yusi.
“Hwaaa…… !!!! Arep pada ngapa kowe!”
Aku sak-kloron njondil, merga tanpa ora nyana-nyana babar pisan, ujug-ujug ana sing getak saka mburinan.
“Ha ha…… asemane Mas Trii….!!!” Aku lan Yusi meh bareng guyu bareng nyumurupi jebul Mas Tri wes gadeg ning mburiku, karo isih kalungan anduk, katokan cekak lan kaosan oblong. Sajak-e bubar adus.
“Wah siji kosong Yus” aku ngomantari kedadeyan kuwi.
“Iya ih…” sumaure Yusi.
“Gek saka ngendi sampeyan-sampeyan kuwi? Wayah udan-udan ngene kok isih pada seneng kluyuran wae. Sekolahmu kuwi gek ndang dirampungke, ora mejeng wae ndek mall” Mas Tri tekon semu ngundamana.
“Sapa sing mejeng ning mall mas?” Yusi sing nyauri.
“Lha kuwi pada nyangking kresek. Apa ora pada saka swalayan?” tembung-e
“Yeee… blanja kaleee…...” Giliran aku sing mangsuli panuduhe Mas tri.
“Hayah…. Blanja kuwi rak mung jalarane, tujuane apa yo blanja?” Mas tri gumuyu lekek-lekek.
“Arep oleh-oleh ora? Kuwi lho ana cemilan ing meja kamar.” Omonge sing dhuwe kamar karo ngajak mlebu aku lan yusi.
“Endi mas?” tekonku nalika wes mlebu.
“lha kuwi kerdus abang, kuwi apa.” Wangsulane karo janggut-e kang dienggo nudingi pernah barang kang dikarepake, merga tangane sak kloron isih ibut kanggo sarungan.
“Jiahhh…. Mocii maneh….” Yusi sing protes nalika meruhi oleh-oleh sing digawa jebule moci kacang, jajanan khas saka Sukabumi.
“He he…. Lha anane gur kuwi. Tur penak olehe nyangking.” Sing diprotes mangsuli ayem.
“Mosok wes dadi pegawe oleh-oleh-e yo pancettttt wae mociii…. mas.. mas. Mbok sekali-kali ki diganti apa tah apa ngana lho.” sambungku nerusake olehe protes Yusi. Mangsiya ngana moci kacang yo tetep tak rahabi karo Yusi.
“He he….” Mas Tri mung guyu gleges wae tanpa nyauri tembungku sing pungkasan.
“Mas, aku mau jiaannn uisinn banget tho?” ujug-ujug aku pengen crito kedadeyan kang ngentas wae kelakon sore iki mau.
“Lha ngapa?” saure mas Tri enteng, karo leyeh-leyeh ing jogan sinambi tetep ngawasne tivi.
“Kuwi… Yusi kuwi sing marai. Mosok pas mau liwat cedak wong adol duren ki, irunge di cungir-cungirake kae lho mas. Wes ngana oleh-e mlaku sengaja direndet-rendetake. Lha aku kan isin banget mas, wong terus pada di geguyu karo wong-wong.” Bacutku karo nglirik Yusi kang uga isih ibut mangan moci.
“Ha ha…. Ngono wae kok diwadulke barang lho.” Yusi sing rumangsa dadi udering perkara nguyu karo nyenggolke pundake marang pundakku.
“Lha wes piye maneh, arep tuku yo gak gablek duit kok.” Bacute karo mringgis.
“He he….. “ sing dicritani gur guyu maneh.
“Lha ning sisih endi tho ana wong adol duren?” pitakone.
“Yo ning kana kuwi lor-e prapatan cedak karo warung makan padang.” Wangsulanku.
“Haa…. Kok tekon-tekon ngapa mas? Arep nraktir duren tah. Asyikk…. Asyikk.. asyikk…” Yusi melu nyauri.
“Asyikk An… ana Pak boss anyaran, arep nraktir duren.” Sambunge karo nyenggoli pundakku maneh. Sing di gasaki gur mesam-mesem wae ora nyauri gunemi Yusi, malah ethok-ethok tekon jam.
“Jam piro iki?”
“Setengah pitu.” Saurku.
“Weh… wes setengah pitu. Rung magriban… wes kana dha bubar aku arep sholat sek.” Tundunge mas Tri marang Aku lan Yusi. Aku wong loro banjur ngadeg lan menyat saka kamare mas Tri, ora lali sisa moci kacang ning kerdus dicangking sisan digawa mendhuwur menyang lantai loro.

-----QAP-----
“An… Yus…” Keprungu ana sing nyeluki aku lan Yusi. Aku sing lagi leyeh-leyeh ing dipan karo maca novel banjur metu saka kamar, banjur ngungak mengisor. Jebule mas Tri sing celuk-celuk.
“Ana apa mas?”
“Mrenea muduna, Yusi endi? Wes turu yo?” aloke ora wangsuli pitakonku malah kongkonan aku mudun saka lantai loro.
“Rung ketone mas. Ana apa tho?” aku isih penasaran.
“Iki lho arep ora?” saure mas Tri karo tangane loro diangkat nyangking duren cacah papan.
“Wah… asyikkk….!!!” Aku banjur notok lawang kamare Yusi.
“Yus… yus… ayo mudun. Ana rejeki nomplok tenan dino iki.” Lan tanpa ngenteni Yusi, aku langsung mudun.
“Ayoo mas gek ndang di pecah.” Panjaluku marang mas Tri.
“Kosik tho sabar… Lha Yusi endi?” sing dhuwe duren ngosikake.
“Wes mengko lak mrene dhewe.” saurku.
“Aduh makkk…… aku iki mau ngentas wae ngimpi, kok saiki durene teko temenan.” Ujug-ujug Yusi wes ngadeg ing mburiku.
“Di pecah ning teras ngarep wae yo mas, sing panggonane rada jembar. Gen luwih nikmat olehe mangan duren.” Yusi sing awe hide supaya anggone mecah duren ing teras ngarepan.
“Ayoo lah….” Wangsulane Mas Tri karo nyangking duren-e.
“Lha arit-e endi?” tekone nalika arep mecah duren.
“Yah… mosok arit tekon karo aku mas?” saurku.
“Lha njur piye iki olehe mecah, arite wae gak ana.” Bacute mas Tri karo nyengenges.
“Sek mas…” Yusi terus ngadeg mlebu omah maneh, balik-balik wes nyangking bedog.
“Lha… iki ana bedog. Bedog-e sapa iki Yus?” tekonku marang Yusi.
“Wes rak penting iki dhuweke sapa, sing penting duren-e ndang dipecah.” Saure enteng.
Bedog banjur dicandak karo mas Tri, lan duren wiwit di pecah. Kanggo ngurangi eri-ne sing cringih-cringih tajem, duren di gepuk-gepuk nganggo lempengane bedog. Nalika dirasa wes pada pupak eri-ne banjur duren di sigar saka sisih pucuk-e. Nanging mas Tri sajake rada kangelan nalika nyukil pucuk-e duren.
“Alahh…. Kok angelmen tho.” Aloke
“Dicukil terus di sigar nganggo tangan mas, mengko kan bukak dhewe nurut dalane.” Aku aweh aba karo setengah marai mas Tri.
“Lha iyo… biasane yo ngana An. Nanging iki kok alot banget yoo….”
“Yoh coba iki jajalen. Gantian Sampeyan sing mecah.” Sambunge karo masrahke duren lan bedog marang aku. Duren tak tampani, banjur tak coba kanggo mecah. Pranyata pancen alot tenan, sajake duren-e isih rada mentah.
“Apa isih mentah yo mas Duren-e?”
“Mosok tho An, yen dideleng saka ambune katone kok wes mateng ki.” Saure mas Tri.
“Endi kene tak pecahe aku wae.” Yusi nyandak bedog lan duren sing isih tak cekeli.
Duren banjur digawa Yusi rada nyisih ing sacedake tumpukan watu taman. Lan ora nyana ora ngiro babar pisan, Duren banjur di bedog… press… press…. Kaya patrape wong mecah nangka ngana kae….
“Beres….. “ aloke Yusi karo wiwit duliti isine Duren.
Aku sak kloron kang ora ngiro kedadeyan kuwi banjur gemuyu bebarengan karo apa kang di tindakake dening Yusi.
“Cerdass…. Cerdass….” Alokku.
“Beuh…. Beuh….” Ujug-ujug Yusi gebres-gebres…. Karo nyemburake duren kang wes mlebu ing tutuk-e.
“Ngapa Yus?” tekonku
“Ki cobane dhewe…” Yusi ngulukne sigaran duren marang aku. Duren tak tampani, banjur tak dudut sak pongge langsung tak klamuti.
“Beuh….. beuh…..” ora beda karo Yusi, aku uga banjur gebres-gebres nalika ngrasakne duren kuwi.
“Duren-e kok rasane ngene yo mas… kecut-kecut piye ngana lho.” Ujarku marang mas Tri karo ngulungne duren marang dhewekne.
“Ah mosok?” wangsulane karo nyengingis lan wiwit nglamuti pongge duren.
“Weh…. Iyoo…. Rasane kok kaya peuyeum yo?” komentare Mas Tri, karepe ngarani duren kaya rasa tape tela pohung.
“Hi hi…… Njajal liyane dipecah mas.” Usulku supaya njajal mecah duren liyane, mbok menawa rasane luwih enak.
“Enak-e dipecah wae kabeh sisan yo. Gen sisan leh-e mangan.” Sing dhuwe duren mangsuli.
Duren banjur dipecah dening mas Tri, ning ora beda karo duren kang sepisanan. Duren liyane uga angel buka-bukakane, lan yo kepeksa carane Yusi kang dianggo mungkasi duren-duren kuwi. Dipecah sarana dibedog kaya patrape wong mecah nangka kae. Lan kuciwane……. Rasane kok yo ora kaya lumrahe duren ngana kae… ning iki jiannn duren special tenan. Rasane ana sing kaya rasa tela kaspe mentah…. Rasa tape…. lan rasa pelem beku… alias kecutttt banget.
“wes… wes…. Mas… mas….. Kapok aku mbok traktir duren. Mosok duren kok rasane macem-macem ngene sih…. He he….” Alokku marang mas Tri.
Eee… alah… duren kok yo werna-werna rasane. Ora sida mangan duren enak ning ati tetep seneng… merga ana pengalaman lucu lan nganyelake gara-gara nyidam D-u-r-e-n. [cuthel]